حمل و نقل ترکیبی

حمل و نقل ترکیبی چیست؟

حمل و نقل ترکیبی یک روش لجستیکی است که از دو یا چند شیوه حمل‌ونقل مختلف (مانند حمل دریایی، ریلی، جاده‌ای و هوایی) برای جابه‌جایی کالاها در یک زنجیره تأمین استفاده می‌کند. در این مدل، محموله‌ها از یک مبدأ به مقصد نهایی منتقل می‌شوند، اما در طول مسیر از چندین روش حمل استفاده می‌شود تا بهره‌وری افزایش یابد.

به عنوان مثال، حمل دریایی یکی از رایج‌ترین روش‌های انتقال کالا است، اما بسیاری از واردکنندگان، پس از رسیدن کالا به بندر، آن را با استفاده از حمل بار زمینی یا حمل ریلی به مقصد نهایی ارسال می‌کنند. این ترکیب از روش‌های حمل‌ونقل باعث افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش هزینه‌ها می‌شود.

انواع روش‌های حمل و نقل ترکیبی چیست؟ 

حمل و نقل ترکیبی شامل ترکیب روش‌های مختلف جابه‌جایی کالا برای دستیابی به بالاترین بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تحویل است. انتخاب نوع حمل ترکیبی به نوع کالا، مسیر حمل، هزینه‌ها و نیازهای لجستیکی بستگی دارد. در ادامه، متداول‌ترین روش‌های حمل و نقل ترکیبی را بررسی می‌کنیم.

حمل و نقل هوایی – زمینی

ترکیب حمل هوایی و زمینی یکی از سریع‌ترین روش‌های حمل و نقل ترکیبی است که معمولاً برای کالاهای ارزشمند، حساس به زمان یا فاسدشدنی استفاده می‌شود.

ویژگی‌های این روش:

• مناسب برای کالاهایی که نیاز به تحویل سریع دارند.
• ترکیب حمل بار هوایی با حمل بار زمینی به مقصد نهایی.
• کاهش هزینه نسبت به حمل کاملاً هوایی (از طریق انتقال بار به فرودگاه‌های ارزان‌تر و حمل زمینی تا مقصد).

مثال عملی:

یک شرکت وارداتی ممکن است ابتدا حمل بار هوایی از چین را برای انتقال محموله خود به دبی انجام دهد و سپس با حمل بار دریایی کالا را به ایران برساند. این روش معمولاً هزینه کمتری نسبت به حمل هوایی مستقیم دارد.

حمل و نقل کانتینری ترکیبی

در این روش، بار در کانتینرهای استاندارد بسته‌بندی شده و در طول مسیر بدون نیاز به باز و بسته شدن، بین روش‌های مختلف حمل منتقل می‌شود.

ویژگی‌های این روش:

• کاهش هزینه‌های جابه‌جایی و بسته‌بندی مجدد.
• افزایش امنیت کالا و کاهش ریسک خسارت.
• امکان استفاده از حمل دریایی و سپس حمل ریلی یا زمینی برای تحویل نهایی.

مثال عملی:

یک شرکت کارگو ممکن است محموله‌ای را با باربری دریایی به بندرعباس ارسال کند و سپس از طریق حمل ریلی به تهران منتقل کند.

حمل و نقل ترکیبی از طریق جاده – ریل

حمل ریلی و جاده‌ای یک روش کارآمد برای کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل در مسیرهای طولانی است. این روش معمولاً برای کالاهای حجیم و سنگین استفاده می‌شود.

چگونه ترکیب حمل جاده‌ای و ریلی مؤثر است؟

• کاهش هزینه سوخت و عوارض جاده‌ای از طریق جایگزینی با حمل ریلی.
• کاهش آلایندگی محیط‌زیستی نسبت به حمل کاملاً جاده‌ای.
• امکان تحویل سریع‌تر در مسیرهای بین‌المللی.

مزایا و چالش‌های این روش:

• مزایا: کاهش هزینه‌های حمل، افزایش ظرفیت جابه‌جایی، کاهش ترافیک جاده‌ای.
• چالش‌ها: محدودیت زیرساخت‌های ریلی در برخی کشورها، نیاز به هماهنگی بالا بین روش‌های حمل.

حمل و نقل ترکیبی از طریق راه‌آهن – دریا

این روش ترکیبی، مناسب‌ترین گزینه برای حمل کالاهای حجیم و سنگین در مسیرهای بین‌المللی است.

نقش راه‌آهن در اتصال مسیرهای دریایی

• اتصال پایدار بنادر به شبکه ریلی برای جابه‌جایی سریع‌تر بار.
• کاهش هزینه‌های انتقال بین بندر و مراکز صنعتی.
• کاهش وابستگی به کامیون‌ها برای حمل بار در مسافت‌های طولانی.

مزایای کاهش هزینه و تأثیرات زیست‌محیطی

• هزینه پایین‌تر نسبت به حمل کاملاً جاده‌ای.
• کاهش مصرف سوخت و آلایندگی.
• حمل دریایی از چین با اتصال به حمل ریلی برای تحویل سریع‌تر در کشورهای دیگر.
  

نقش ترکیب روش‌های مختلف حمل‌ونقل

در تجارت بین‌المللی، ترکیب روش‌های مختلف حمل‌ونقل به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا مزایای هر روش حمل را بهینه‌سازی کنند. برخی از نقش‌های کلیدی این روش عبارتند از:

• بهینه‌سازی هزینه‌ها: استفاده از حمل دریایی برای مسافت‌های طولانی و حمل جاده‌ای برای توزیع نهایی.
• کاهش زمان حمل: ترکیب حمل هوایی و زمینی برای تحویل سریع‌تر کالاها.
• افزایش انعطاف‌پذیری: امکان تغییر مسیر در صورت بروز مشکلات لجستیکی.
• کاهش اثرات زیست‌محیطی: ترکیب حمل ریلی و باربری دریایی برای کاهش مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای.

چرا کسب‌وکارها به حمل و نقل ترکیبی نیاز دارند؟

امروزه، شرکت‌های بین‌المللی برای بهینه‌سازی فرایند حمل کالا و کاهش هزینه‌های لجستیکی، به حمل و نقل ترکیبی روی آورده‌اند. دلایل اصلی استفاده از این روش عبارتند از:

• کاهش تأخیر در حمل بار: اگر یک روش حمل‌ونقل دچار اختلال شود، می‌توان از مسیرهای جایگزین استفاده کرد.
• دسترسی به بازارهای جهانی: برخی کشورها دارای زیرساخت‌های محدود برای حمل تک وجهی هستند، بنابراین حمل ترکیبی ضروری است.
• کاهش هزینه‌های انبارداری: حمل ترکیبی می‌تواند تحویل سریع‌تر کالا را تسهیل کند و هزینه‌های نگهداری کالا در انبار را کاهش دهد.

 مزایای حمل ترکیبی

حمل و نقل ترکیبی به دلیل انعطاف‌پذیری و کارایی بالایی که در جابه‌جایی کالا دارد، به یکی از روش‌های پرطرفدار در صنعت حمل‌ونقل تبدیل شده است. این مدل، ترکیب بهینه‌ای از حمل دریایی، ریلی، جاده‌ای و هوایی را ارائه می‌دهد و در نتیجه، مزایای متعددی برای کسب‌وکارها به همراه دارد.

1. کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل

یکی از مهم‌ترین مزایای حمل و نقل ترکیبی، کاهش هزینه‌های کلی حمل‌ونقل است. انتخاب روش‌های بهینه و ترکیب حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و دریایی باعث می‌شود تا هزینه‌های سوخت، عوارض و هزینه‌های عملیاتی کاهش یابد. به عنوان مثال، بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی از حمل دریایی از چین برای انتقال کالاهای عمده و کم‌ارزش استفاده می‌کنند و پس از رسیدن به بندر، آن را با استفاده از حمل ریلی یا حمل بار زمینی به مقصد نهایی ارسال می‌کنند.

مزایای کاهش هزینه در حمل ترکیبی:

• استفاده از حمل دریایی برای جابه‌جایی بارهای حجیم با هزینه کمتر نسبت به حمل هوایی.
• کاهش هزینه‌های جاده‌ای از طریق جایگزینی با حمل ریلی برای مسافت‌های طولانی.
• کاهش هزینه‌های نگهداری و انبارداری از طریق بهینه‌سازی مسیرهای حمل.

2. بهبود زمان تحویل بار

با استفاده از حمل و نقل چند وجهی، زمان تحویل کالاها به طور محسوسی کاهش می‌یابد. ترکیب روش‌های حمل مختلف، امکان استفاده از مسیرهای کوتاه‌تر و سریع‌تر را فراهم می‌کند. برای مثال، برخی شرکت‌های کارگو ترکیب حمل بار هوایی از چین و حمل بار زمینی را برای تسریع در تحویل کالا انتخاب می‌کنند.

عوامل موثر در کاهش زمان تحویل:

• استفاده از حمل هوایی برای مسیرهای طولانی و ترکیب آن با حمل زمینی.
• کاهش زمان تخلیه و بارگیری از طریق هماهنگی بین روش‌های حمل.
• امکان استفاده از چند مسیر جایگزین در صورت تأخیر یا مشکلات لجستیکی.

3. کاهش آلودگی زیست‌محیطی

استفاده از حمل و نقل ترکیبی، تأثیر مثبتی بر محیط‌زیست دارد. به جای استفاده از کامیون‌های جاده‌ای در تمام مسیر، ترکیب حمل ریلی و باربری دریایی باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مصرف سوخت‌های فسیلی می‌شود.

روش‌های کاهش آلودگی در حمل ترکیبی:

• ترکیب حمل ریلی و حمل دریایی به جای حمل کاملاً جاده‌ای.
• بهینه‌سازی مسیرهای حمل برای کاهش مصرف سوخت.
• کاهش استفاده از وسایل نقلیه تک‌سرنشین در حمل‌ونقل جاده‌ای.

4. افزایش انعطاف‌پذیری در انتخاب مسیر و روش حمل

یکی از ویژگی‌های کلیدی حمل و نقل ترکیبی، امکان تغییر مسیر یا روش حمل در صورت بروز مشکلات است. به عنوان مثال، اگر حمل جاده‌ای به دلیل شرایط نامساعد جوی مختل شود، می‌توان از حمل ریلی یا حمل دریایی استفاده کرد.

مزایای انعطاف‌پذیری در حمل ترکیبی:

• امکان تغییر مسیر در شرایط اضطراری.
• دسترسی به چندین گزینه حمل‌ونقل برای کاهش ریسک تأخیر.
• سازگاری با نیازهای مختلف کسب‌وکارها و بازارهای بین‌المللی.

معایب حمل و نقل ترکیبی

با وجود تمام مزایایی که حمل و نقل ترکیبی ارائه می‌دهد، این روش نیز دارای چالش‌ها و معایبی است که می‌تواند بر کارایی و هزینه‌های حمل تأثیر بگذارد. آگاهی از این معایب به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا راهکارهای مناسبی برای بهینه‌سازی فرایند حمل‌ونقل خود بیابند.

1. چالش‌های هماهنگی بین روش‌های حمل مختلف

یکی از مشکلات اصلی حمل و نقل ترکیبی، نیاز به هماهنگی دقیق بین چندین روش حمل است. از آنجایی که هر روش حمل‌ونقل (ریلی، جاده‌ای، هوایی و دریایی) دارای استانداردهای خاص خود است، هماهنگی بین این روش‌ها می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد.

نمونه‌هایی از چالش‌های هماهنگی:

• تفاوت در زمان‌بندی ورود و خروج کالا بین حمل دریایی و حمل ریلی.
• مشکلات در انتقال کانتینرها بین باربری دریایی و حمل بار زمینی.
• نیاز به هماهنگی بین روش‌های مختلف حمل.

2. مشکلات مرتبط با تأخیر در انتقال بین مدهای مختلف حمل

در حمل و نقل ترکیبی، تغییر وسیله حمل در هر مرحله ممکن است باعث تأخیر در تحویل کالا شود. برای مثال، اگر یک محموله از حمل دریایی از چین به حمل ریلی منتقل شود، هرگونه تأخیر در فرایند تخلیه و بارگیری می‌تواند کل برنامه ارسال را مختل کند.

عوامل مؤثر بر تأخیر در حمل ترکیبی:

• تأخیر در ترخیص گمرکی در پایانه‌های ورودی. 
• مشکلات لجستیکی در بنادر، مانند کمبود ظرفیت انبارش یا تأخیر در بارگیری.
• عدم هماهنگی بین شرکت‌های حمل‌ونقل که باعث ایجاد گپ‌های زمانی در ارسال محموله می‌شود.

3. هزینه‌های اضافی برای لجستیک و مدیریت بار

حمل و نقل چند وجهی در برخی موارد می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های عملیاتی شود، زیرا نیاز به مدیریت چندین سیستم حمل و استفاده از تجهیزات خاص برای جابه‌جایی بار دارد.

هزینه‌های اضافی شامل:

• هزینه‌های تخلیه و بارگیری مجدد در نقاط تغییر وسیله حمل.
• هزینه‌های مربوط به بیمه بار به دلیل افزایش ریسک در جابه‌جایی بین روش‌های مختلف.
• افزایش هزینه‌های مدیریت زنجیره تأمین برای هماهنگی میان چندین شرکت حمل‌ونقل.

با وجود این چالش‌ها، شرکت‌هایی که از خدمات حرفه‌ای شرکت کارگو و شرکت‌های لجستیکی باتجربه استفاده می‌کنند، می‌توانند هزینه‌های اضافی را کاهش داده و فرایند حمل ترکیبی را کارآمدتر کنند

عوامل مؤثر بر هزینه حمل و نقل ترکیبی

هزینه‌های حمل و نقل ترکیبی بسته به عوامل متعددی متغیر است. شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و کسب‌وکارهایی که از این روش استفاده می‌کنند، باید این عوامل را در نظر بگیرند تا هزینه‌ها را بهینه‌سازی کرده و فرایند حمل را کارآمدتر کنند.

1. نوع بار و نحوه بسته‌بندی آن

نوع کالا و نحوه بسته‌بندی آن تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های حمل دارد. برخی از محموله‌ها نیاز به شرایط حمل خاصی دارند که ممکن است هزینه‌ها را افزایش دهد.

عوامل تأثیرگذار شامل:

• کالاهای حساس و شکننده: نیاز به بسته‌بندی ویژه و شرایط خاص حمل (مثلاً در حمل بار هوایی از چین) که هزینه را افزایش می‌دهد.
• محصولات فاسد شدنی: مانند داروها و مواد غذایی که به حمل یخچالی نیاز دارند.
• حجم و وزن بار: هرچه کالا سنگین‌تر باشد، هزینه‌های حمل (به‌ویژه در حمل هوایی) بیشتر خواهد شد.

2. مسافت حمل و میزان توقف‌های بین مسیر

طول مسیر حمل و تعداد ایستگاه‌هایی که بار در آن‌ها تغییر وسیله حمل می‌دهد، بر هزینه تأثیر قابل توجهی دارد.

نکات مهم:

• مسیرهای طولانی‌تر و دارای چندین توقف، معمولاً هزینه بیشتری دارند.
• حمل ریلی برای مسیرهای طولانی اغلب مقرون‌به‌صرفه‌تر از حمل جاده‌ای است.
• حمل ترکیبی از طریق راه‌آهن – دریا معمولاً ارزان‌تر از حمل کاملاً دریایی یا جاده‌ای است.

3. روش‌های حمل و زیرساخت‌های مورد استفاده

زیرساخت‌های موجود در کشورهای مبدأ و مقصد، روی هزینه‌های حمل تأثیر دارد. در برخی کشورها، زیرساخت‌های ریلی توسعه‌یافته است، درحالی‌که در برخی دیگر، حمل جاده‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

عوامل تأثیرگذار:

• دسترسی به بنادر و پایانه‌های ریلی: اگر زیرساخت‌های حمل و نقل ترکیبی مناسب نباشد، هزینه حمل افزایش پیدا می‌کند.
• شرایط گمرکی و هزینه‌های ترخیص کالا: فرایندهای گمرکی پیچیده و هزینه‌های اضافی می‌توانند قیمت نهایی را بالا ببرند.
• استفاده از شرکت‌های کارگو و باربری تخصصی: همکاری با یک شرکت خدمات بار هوایی یا دریایی معتبر می‌تواند هزینه‌های اضافی را کاهش دهد.

نمونه‌ای از تفاوت هزینه در مسیرهای مختلف

• حمل دریایی از چین به اروپا، معمولاً ارزان‌تر از حمل هوایی است اما زمان بیشتری می‌برد.
• حمل بار زمینی در مقایسه با حمل ریلی، برای مسیرهای کوتاه هزینه کمتری دارد اما برای مسیرهای طولانی، ریلی گزینه اقتصادی‌تری محسوب می‌شود.
• ترکیب حمل بار هوایی از چین با حمل جاده‌ای، معمولاً برای کالاهای ضروری و حساس استفاده می‌شود، اما هزینه بالاتری نسبت به حمل ترکیبی ریلی – دریایی دارد.

ویژگی‌های حمل و نقل ترکیبی

حمل و نقل ترکیبی دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از سایر روش‌های حمل‌ونقل متمایز می‌کند. این روش، ترکیبی از چندین مدل حمل را شامل می‌شود و به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا از مزایای هر روش بهره ببرند.

1. استفاده از چندین روش حمل در یک مسیر

مهم‌ترین ویژگی حمل و نقل ترکیبی، استفاده از حداقل دو روش حمل‌ونقل در یک مسیر است. این ترکیب، انعطاف‌پذیری بالایی ایجاد می‌کند و امکان حمل بار را در مسیرهای متنوع فراهم می‌آورد.

مثال‌هایی از ترکیب روش‌های حمل:

• حمل دریایی از چین به بندرعباس، سپس حمل بار زمینی به تهران.
• حمل ریلی از اروپا به ترکیه، سپس حمل جاده‌ای به ایران.
• ترکیب حمل بار هوایی از چین و حمل بار زمینی برای تحویل سریع‌تر کالا.

2. مدیریت یکپارچه و ردیابی بار

یکی از ویژگی‌های مهم حمل و نقل ترکیبی، مدیریت متمرکز زنجیره تأمین و ردیابی بار در تمام مراحل حمل است. بسیاری از شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی هوایی و دریایی از فناوری‌های پیشرفته برای ردیابی آنلاین محموله‌ها استفاده می‌کنند.

مزایای مدیریت یکپارچه:

• کاهش ریسک مفقود شدن یا تأخیر کالا.
• امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای تحویل بار.
• افزایش شفافیت در فرایند حمل‌ونقل.

3. هماهنگی بین‌المللی در حمل و نقل ترکیبی

این روش نیازمند هماهنگی میان چندین کشور و شرکت حمل‌ونقل است. فرایندهایی مانند ترخیص گمرکی، استانداردهای حمل بین‌المللی و قوانین محلی نقش کلیدی در اجرای موفق حمل ترکیبی دارند.

چالش‌های هماهنگی بین‌المللی:

• تفاوت در قوانین گمرکی کشورهای مختلف.
• نیاز به تطبیق استانداردهای بسته‌بندی و برچسب‌گذاری.
• تفاوت در زمان‌بندی و برنامه‌های حمل‌ونقل در کشورهای مختلف.

4. امکان کاهش هزینه‌ها از طریق بهینه‌سازی مسیرها

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های حمل و نقل ترکیبی، امکان انتخاب مسیرهای بهینه و مقرون‌به‌صرفه است. برای مثال، برخی کسب‌وکارها به‌جای حمل هوایی گران‌قیمت، از ترکیب حمل ریلی و دریایی برای کاهش هزینه استفاده می‌کنند.

نمونه‌ای از کاهش هزینه در حمل ترکیبی:

• ارسال بار از چین به ایران از طریق حمل دریایی از چین تا بندرعباس و سپس انتقال با حمل ریلی به مقصد، به‌جای استفاده مستقیم از حمل هوایی.
• ترکیب حمل بار زمینی و حمل ریلی برای صادرات کالا به کشورهای همسایه با هزینه کمتر.
  

نتیجه گیری
حمل و نقل چند وجهی یک راهکار هوشمندانه برای مدیریت بهینه ارسال کالا در مسیرهای بین‌المللی است. این روش با کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی زمان حمل به یکی از پرکاربردترین مدل‌های حمل‌ونقل تبدیل شده است. با این حال، چالش‌هایی مانند هماهنگی میان چندین شرکت حمل‌ونقل، تأخیرهای احتمالی و هزینه‌های مدیریت زنجیره تأمین نیز در این روش وجود دارد که باید به دقت مدیریت شوند.
شرکت‌های فعال در حوزه حمل‌ونقل می‌توانند با انتخاب مسیرهای بهینه، همکاری با شرکت‌های کارگو و استفاده از فناوری‌های ردیابی و مدیریت لجستیک، از مزایای این روش بهره‌مند شوند. همچنین، شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی هوایی می‌توانند با ارائه خدمات ترکیبی (هوایی - زمینی) به مشتریان، زمان تحویل را کاهش داده و رقابت‌پذیری خود را افزایش دهند.
در نهایت، انتخاب بهترین روش حمل و نقل ترکیبی بستگی به نوع کالا، مسیر حمل، هزینه‌های موردنظر و نیازهای لجستیکی دارد. با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از خدمات شرکت‌های معتبر، می‌توان بهره‌وری را افزایش داده و چالش‌های حمل را به حداقل رساند.

شرکت دیبا هوا دریا، ارائه‌دهنده انواع خدمات حمل و نقل ترکیبی

شرکت دیبا هوا دریا با سال‌ها تجربه در حمل‌ونقل هوایی، دریایی و زمینی، افتخار دارد که به ارائه راهکارهای سفارشی و متناسب برای هر پروژه بر اساس نیازهای خاص مشتریان می‌پردازد. ما با تحلیل دقیق شرایط عملیاتی و محیطی، تلاش می‌کنیم تا بهترین خدمات را در زمینه‌های مختلف حمل‌ونقل ارائه دهیم. در زمینه حمل و نقل ترکیبی و حمل فریت بار نیز، تیم ما آماده است تا با توجه به شرایط و نیازهای شما، بهترین راهکارها را پیشنهاد دهد و خدماتی منطبق با استانداردهای بالا فراهم کند. شایان ذکر است که ارائه این خدمات می‌تواند با توجه به وضعیت‌های عملیاتی، شرایط بازار و سایر متغیرها متفاوت باشد. با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه و اطلاع از جزئیات خدمات و شرایط به روز از شما دعوت می‌کنیم تا برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی با ما تماس بگیرید. ما آماده‌ایم تا شرایط دقیق شما را ارزیابی کرده و راهکارهای مناسبی را با هدف دستیابی به بهترین نتایج برای شما ارائه دهیم.