حمل و نقل دریایی یکی از روش‌های حمل و نقل کالا در سراسر جهان است که به طور خاص، شامل جابه‌جایی کالا از طریق کشتی‌های باری می‌شود. به این نوع از حمل و نقل، باربری دریایی یا حمل و نقل کانتینری نیز گفته می‌شود. به این صورت که کالاها در چندین کانتینر بسته‌بندی و سپس به مقصد مورد نظر شما ارسال می‌شوند.

در نمایندگی کشتیرانی و خدمات بار هوایی دیبا هوا دریا، خدمات حمل و نقل دریایی به‌طور تخصصی و مطابق با نیازهای روز بازار انجام می‌شود. این شرکت تلاش می‌کند پاسخ‌گوی نیازهای تجاری مشتریان در انواع روش‌های حمل و نقل باشد. یکی از مهم‌ترین خدمات تخصصی این شرکت، حمل دریایی از چین است.  در این مطلب، انواع روش‌ها، مزایا و معایب در روش حمل و نقل دریایی شرکت دیبا بررسی شده است.

حمل و نقل دریایی چیست؟

حمل و نقل دریایی یا باربری دریایی، یک روش حمل و نقل کالا از طریق دریاست. در رایج‌ترین شکل آن، محموله در کانتینرهایی با اندازه‌های استاندارد 6 تا 12 متری (20 تا 40 فوت) بسته‌بندی و در کشتی بارگیری می‌شود. سپس کشتی‌ها از مسیرهای دریایی عبور می‌کنند و محموله را به مقصد می‌رسانند.  یک کشتی باری معمولی، می‌تواند حدود 18.000 کانتینر (TEU) را حمل کند. کانتینر 6 متری (یا 20 فوتی) که به‌صورت اختصاری TEU خوانده می‌شوند، واحد اندازه‌گیری پذیرفته‌شده برای ظرفیت کشتی در حمل و نقل دریایی محسوب می‌شود.

ویژگی‌های فنی پیشرفته کشتی‌های مورد استفاده در هر شرکت حمل و نقل دریایی به آن‌ها کمک می‌کند تا مقادیر زیادی کالا را بین قاره‌ها حمل کنند. این موضوع سبب می‌شود پس از استعلام قیمت حمل دریایی متوجه شوید این روش بسیار مقرون به صرفه است. با این حال، باربری دریایی در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل بین‌المللی مانند حمل و نقل هوایی، بسیار کندتر است؛ زیرا زمان معمول برای رسیدن مرسوله به مقصد، چیزی بین 40 تا 60 روز خواهد بود. محموله‌های رایج که از طریق روش حمل و نقل دریایی حمل می‌شوند، عبارت‌اند از:

• نفت خام و فرآورده‌های نفتی
  
• مواد شیمیایی
  
• محصولات کشاورزی
  
• مبلمان
  
• لوازم الکترونیک
  
• سنگ معدن و مواد معدنی
  
• ماشین‌آلات سنگین
  
• دام و طیور

انواع روش‌های حمل و نقل دریایی

امروزه کشتی‌های اقیانوس‌پیما، انواع مختلفی از گزینه‌های حمل و نقل دریایی را در اختیار متقاضیان آن قرار می‌دهند. این کشتی‌ها، کالا، موادی چون نفت و گاز و همچنین مسافران را از چهارگوشه دنیا جابه‌جا می‌کنند و به مقاصد مختلفی می‌رسانند.

بیشتر کشتی‌های باری که بدین‌منظور استفاده می‌شوند، اشتراکات فیزیکی اساسی دارند. آن‌ها دارای مخازن پیشرانه به‌منظور افزودن وزن و پایدار کردن کشتی، موتورخانه در زیر عرشه اصلی و مخازن موجود در دو طرف کشتی هستند. این مخازن بسته به نوع کشتی می‌توانند حاوی مایعات مختلفی باشند. این مایعات معمولاً نفت کوره، روغن روان‌کننده، آب شیرین و غیره هستند. در ادامه، به بررسی 5 نوع اصلی کشتی باری مورد استفاده در حمل و نقل دریایی خواهیم پرداخت.

کشتی‌های فله‌بر

کشتی‌های فله‌بر دریچه‌های هیدرولیکی بزرگی دارند و برای حمل غلات، سنگ معدن، کشتی‌های کوچک‌تر (چوبی) و مواد/ محصولات معدنی استفاده می‌شوند. آن‌ها برای بارگیری و بارگذاری کالا در درگاه‌های ویژه کاربرد دارند و طول متوسطشان حدود 245 متر است.

کشتی‌های باری عمومی

این نوع کشتی‌ها نیز مانند کشتی‌های فله‌بر، دارای دریچه‌های هیدرولیکی بزرگی هستند که انبارها و دکل‌های بالای کشتی را می‌پوشانند. آن‌ها می‌توانند چهار تا پنج انبار داشته باشند (به انبارهای این کشتی‌ها فضای بار گفته می‌شود) و شامل یک برجستگی بلند برای وینچ‌ها هستند. برخی از این کشتی‌ها می‌توانند برای حمل کالاهای خاص سفارشی‌سازی شوند؛ مثلاً در بعضی از آن‌ها فضاهای یخچالی برای حمل اقلام فاسدشدنی وجود دارد. طول کشتی‌های باری عمومی معمولاً 500 فوت (152.5 متر) است.

کشتی‌های کانتینری

در انواع حمل و نقل دریایی، این کشتی‌ها یک استاندارد محسوب می‌شوند. امروزه در بیشتر روش‌های حمل و نقل دریایی، از جمله حمل دریایی از چین، از  این کشتی‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها برای حمل کانتینرهای فولادی بزرگ که معمولاً 20 یا 40 فوت (6.1-12.2 متر) طول دارند، طراحی شده‌اند. جرثقیل‌های بزرگ به‌کمک کامیون‌های یدک‌کش، به بارگیری و لنگراندازی این کشتی‌ها کمک می‌کنند. برخی از کشتی‌های کانتینری، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کمانی باز می‌شوند و کشتی‌های کوچک‌تری به نام بارج به داخل آن‌ها کشیده می‌شوند.

تانکرها

تانکرها رایج‌ترین کشتی‌های حمل و نقل دریایی برای حمل نفت و مشتقات نفتی هستند. انواع خاصی از تانکرها وجود دارد که مایعات و گازهای مختلفی را حمل می‌کنند، اما به طور کلی این کشتی‌ها به یک شکل هستند. تانکرها را می‌توان با سطح وسیعی که از عرشه اصلی بیرون زده است، شناسایی کرد. این سطح برای بارگیری و خارج کردن محموله است. تانکرها در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند که بزرگ‌ترین آن‌ها، طولی نزدیک به 400 متر دارد.

بارج‌ها

این شناورها معمولاً برای حرکت به یک قایق یدک‌کش نیاز دارند. همچنین می‌توانند همراه با کشتی‌های کانتینربر استفاده شوند. بارج‌ها به‌طور عمومی برای جابه‌جایی سه نوع محموله استفاده می‌شوند: سنگ معدن و املاح، کانتینرها، مواد گازی و مایع. این نوع شناورها اساساً نسخه‌های مینیاتوری کشتی‌های باری، کشتی‌های کانتینری و تانکرها هستند.

وجود انواع حمل و نقل دریایی، به حامل‌ها این امکان را می‌دهد تا مناسب‌ترین مورد را برای نیاز کاری خود انتخاب کنند. این اصلاً منطقی نیست که یک نوع کشتی را برای همه مصارف استاندارد در نظر بگیریم. اگرچه بیشتر این کشتی‌ها می‌توانند محموله‌های غیر معمول خود را هم حمل کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت حمل دریایی، می‌توانید با پورتال مشتریان شرکت حمل و نقل دریایی و هوایی دیبا تماس بگیرید. همچنین درصورت نیاز به مشاوره درباره باربری دریایی، به ویژه حمل دریایی از چین، می‌توانید از کارشناسان ما مشاوره دریافت نمایید.

مزایای حمل و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی شامل جابه‌جایی افراد و محموله‌های مختلف با قایق، کشتی، بارج یا قایق بادبانی از طریق اقیانوس، دریا، دریاچه، کانال یا رودخانه است. این یک روش حیاتی برای حمل و نقل است. باربری دریایی مقرون به صرفه‌ترین روش برای جابه‌جایی محموله‌های بزرگ، سنگین و فاسدشدنی در مسافت‌های طولانی است. روش حمل و نقل دریایی همچنین برای حمل افراد و در کنار هم قرار دادن محموله‌های فاسدشدنی و فاسدنشدنی استفاده می‌شود.

حمل و نقل دریایی اقتصادی‌ترین و از نظر تاریخی مهم‌ترین روش برای حمل و نقل است. این روش یک نوع حمل و نقل طبیعی است و به استثنای ساخت کانال، نیازی به هزینه‌های مالی بزرگ در ساخت و نگهداری مسیر ندارد. همچنین باربری دریایی هزینه‌های عملیاتی بسیار پایینی دارد. این روش امکان حمل بیشترین ظرفیت بار را دارد و برای حمل و نقل اقلام سنگین در فواصل طولانی، بسیار مناسب است. این امر امکان جابه‌جایی محموله‌ها به‌صورت بین قاره‌ای را فراهم می‌کند و در تجارت بین‌المللی ضروری است.

مزایای حمل و نقل دریایی، شامل موارد زیر است. این مزایا بسته به شرکت حمل و نقل دریایی که انتخاب می‌کنید، ممکن است متفاوت باشند.

مقرون به صرفه بودن

رودخانه‌ها و دریاها، جاده‌های مستقلی هستند که به ساخت و ساز و صرف هزینه برای نگهداری نیاز ندارند. حتی ساخت و نگهداری کانال‌ها در صورتی که برای مقاصدی به جز حمل و نقل (مانند آبیاری) استفاده شود، بسیار ارزان است. علاوه بر این، هزینه حمل و نقل آبی بسیار ارزان به نظر می‌رسد.

به‌طورکلی، حمل و نقل دریایی کم‌هزینه‌ترین روش برای حمل و نقل محصولات در فواصل بزرگ است. این موضوع ناشی از پایین بودن هزینه‌های عملیاتی در این روش است. هر چه کشتی بزرگ‌تر باشد، هزینه تمام‌شده جابه‌جایی محصول به ازای وزن آن، ارزان‌تر خواهد بود. مسافت تأثیر ناچیزی بر هزینه‌های حمل و نقل دارد.  حمل و نقل جاده‌ای و ریلی، شامل هزینه‌های بسیار بالایی برای نگهداری می‌شود، اما باربری دریایی شامل هزینه‌های نگهداری نسبتاً پایینی است.

ظرفیت ذخیره‌سازی بالا

حمل و نقل دریایی روشی از باربری است که ظرفیت بالاتری را برای حجم بیشتر کالا ارائه می‌دهد. هنگام استعلام نرخ حمل دریایی متوجه خواهید شد که می‌توانید حجم بسیار بیشتری از محموله را با قیمت پایین‌تر از سایر روش‌های حمل و نقل مانند راه آهن، کامیون یا هواپیما ارسال کنید. حمل و نقل آبی امکان حمل و نقل اقلام بسیار بزرگ و بسیار سنگین را نیز فراهم می‌کند.

ایمنی حمل و نقل

آب و هوا حرکت یا ورود هواپیما را در تعداد دفعات بیشتری به تعویق می‌اندازد. درحالی‌که کشتی‌ها به‌دلیل دوام بالا، مقاومت و مطمئن‌بودن می‌توانند در موقعیت‌های پیچیده‌تر یا غیر قابل پیش‌بینی آسان‌تر عمل کنند.

افزایش تنوع محصولات و مواد حمل‌شدنی

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های باربری دریایی، این است که برخلاف حمل و نقل هوایی (که در آن حمل محموله‌های مایع یا خطرناک مجاز نیست)، می‌توانید تقریباً هر نوع ماده‌ای را ارسال کنید. این شامل مواردی چون نفت، مواد شیمیایی خطرناک و مایعاتی است که هواپیما نمی‌تواند آن‌ها را حمل کند. اگر هم حمل و نقل زمینی قادر به بارگیری چنین اقلامی باشد، نمی‌تواند آن‌ها را به‌صورت بین قاره‌ای جابه‌جا کند.

دوستدار محیط زیست

اگرچه کار با یک شرکت حمل و نقل دریایی، ممکن است آسیب زیست محیطی بسیار کمی ایجاد کند، به نظر می‌رسد نشت نفت از مخازن مشکل اصلی روش حمل و نقل دریایی باشد. اگر دنیایی سبز با کمترین انتشار دی‌اکسید کربن می‌خواهیم، باربری دریایی بهترین روش است؛ زیرا معمولاً ردپای کربن کمتری در آن به چشم می‌خورد. تنها استثنا در حمل مشتقات نفتی و نفت خام است.

معایب حمل و نقل دریایی

در این بخش، به بررسی معایب حمل و نقل دریایی می‌پردازیم. گاهی اوقات پس از استعلام قیمت حمل دریایی، ممکن است به این نتیجه برسید شاید صرف هزینه بیشتر ارزشش را داشته باشد، اما چه زمانی این اتفاق می‌افتد؟ در ادامه متوجه این موضوع خواهیم شد.

کند و زمان‌بر بودن

اگر در ارسال محموله خود عجله دارید، باربری دریایی روشی بسیار ناکارآمد برای شماست. سفر یا حمل و نقل چیزها با کشتی زمان بسیار زیادی می‌برد. علاوه بر این، جریان‌های آبی در بسیاری از موارد سرراست نیستند و کشتی‌ها باید از دماغه‌ها و کانال‌های پیچ در پیچ عبور می‌کنند. همچنین تاریخ تحویل مرسوله در روش حمل و نقل دریایی، گاهی اوقات قابل پیش‌بینی نیست. این روش به‌ویژه در فواصل بین قاره‌ای، اغلب بسیار کندتر از حمل و نقل زمینی و هوایی است.

مشخص نبودن زمان دقیق رسیدن محموله

اگرچه ترانزیت هوایی و زمینی گاهی اوقات از بابت شرایط آب و هوایی شامل تأخیراتی است، از نظر رسیدن محموله در زمان مشخص، از حمل و نقل آبی بهتر است. تأخیر یک یا دو روزه ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما ممکن است بر راندمان کاری شرکتی که منتظر مواد اولیه است، تأثیر منفی داشته باشد. همچنین ممکن است با خالی بودن انبار از کالاهایی که مشتری منتظر آن‌هاست، باعث کاهش درآمد شرکت‌ها شود.

دسترسی به بندر

در موارد خاص، بنادر برای پذیرش کشتی‌های باری نامناسب هستند و در حین پیاده کردن بار، مشکلات لجستیکی ایجاد می‌کنند. همه کشتی‌ها به بنادر و زیرساخت‌هایی نیاز دارند که متناسب با نیاز و اندازه آن‌ها باشد. با این حال، در برخی کشورها، این نوع از امکانات وجود ندارد و درنتیجه، تحویل محموله به تأخیر می‌افتد.

تعدد سفر

روش حمل و نقل دریایی، ممکن است به تأخیر یا انحراف در تحویل مرسوله منجر شود. اگرچه برخی از سفرهای تجاری بسیار رایج هستند و به‌طور منظم انجام می‌شوند، برخی دیگر ممکن است هر شش ماه یک‌بار یا حتی چند سال یک‌بار انجام شوند. همچنین کشتی‌ها در مقایسه با هواپیماها، کامیون‌ها و قطارها به زمان آماده‌سازی بسیار بیشتری نیاز دارند.

کارآمد نبودن برای کالاهای فاسدشدنی

اگر کالای شما فاسدشدنی است، مراجعه به یک شرکت حمل و نقل دریایی گزینه مناسبی برای شما محسوب نمی‌شود؛ زیرا زمان لازم برای رسیدن به مقصد بسیار طولانی است. مگر اینکه حجم محموله بسیار بالا و کشتی نیز به یخچال‌های باربری و تجهیزات لازم مجهز باشد.

اصول حمل و نقل دریایی

هنگام حمل بار از طریق باربری دریایی، به ارائه‌دهنده خدمات حمل و نقل شخص ثالث نیاز دارید؛ از این‌رو شرکت‌هایی وجود دارند که در رویه‌ها و ثبت اسناد پیچیده مربوط برای این نوع حمل و نقل تخصص دارند. شرکت دیبا یکی از بزرگ‌ترین نمایندگی‌های کشتیرانی و خدمات بار هوایی و دریایی در ایران است که به‌طور ویژه، در حمل دریایی از چین تخصص دارد.

یکی از جنبه‌های ضروری که هنگام بستن قرارداد با این شرکت‌ها باید از آن آگاه باشید، قرارداد حمل و نقل است. این قرارداد شامل شرایط استاندارد بین‌المللی حمل و نقل دریایی به نام Incoterms است که اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تعیین می‌کند. همچنین مسئولیت‌های فروشنده و مشتری را در یک توافق‌نامه حمل و نقل تعریف می‌کند.  از دیگر اصولی که باید هنگام ثبت قرارداد برای حمل و نقل دریایی به آن دقت کنید، موارد زیر هستند:

• مجاز بودن واردات اقلام مورد نظر به کشور مقصد
  
• رعایت حجم مجاز بار
  
• پرهیز از باربری موارد غیرقانونی
  
• انتخاب روش مناسب و کشتی کارآمد برای حمل و نقل دریایی
  
• در نظر گرفتن مدت زمان سفر برای کالاهای فاسدشدنی
  
• در نظر گرفتن شرایط خاص نگهداری هر ماده در حین سفر دریایی
  
• در نظر گرفتن قوانین گمرکی هر کشور
  
• کار با شرکت حمل و نقل دریایی معتب

فرایند حمل و نقل دریایی

فرایند حمل و نقل دریایی، به طور کلی شامل مراحل زیر است. با این حال، اگر بسته به کالا و کشور مبدأ یا مقصد، استثنائاتی وجود داشته باشد، شرکت حمل و نقل دریایی دیبا شما را از آن آگاه می‌سازد.

برنامه ریزی حمل و نقل در مبدأ

این مرحله شامل دریافت سفارش از مشتری، فرستنده، صادرکننده یا فروشنده است و کلیه مدارک لازم مانند لیست بسته‌بندی و فاکتورهای تجاری در این مرحله آماده می‌شود.

تماس با باربری دریایی برای رزرو

در این مرحله، شرکت حمل و نقل دریایی برای دریافت برنامه باربری، با بنادر کشتیرانی تماس می‌گیرد.

تدارک بارگیری

کالا از انبار فروشنده به انبار شرکت حمل و نقل دریایی منتقل می‌شود.

صادرات کالای ترخیصی

کالا در مبدأ با ارائه مدارک لازم همراه با اظهارنامه دقیق بار و بارنامه، از گمرک ترخیص می‌شود.

هندلینگ در مبدأ

در این مرحله، کالا برای حمل و نقل آماده می‌شود. پس از بررسی کالا، شرکت حمل و نقل دریایی کالا را تأیید می‌کند. سپس محموله‌ها بسته به نوع خود، روی هم چیده و به بندر مبدأ منتقل می‌شوند تا در انتظار بارگیری در کشتی باشند.

حمل و نقل در اقیانوس

حمل و نقل دریایی به‌صورت بین قاره‌ای، بین 20 تا 60 روز طول می‌کشد.

ترخیص کالا در مقصد

هنگامی که محموله به بندر مقصد می‌رسد، تحویل‌گیرنده محلی مراحل ترخیص کالا را از گمرک آغاز می‌کند. این شامل تحویل مدارک لازم، اعلام بار و پرداخت هزینه‌های لازم است.

جابه‌جایی در مقصد

محموله به انبار تحویل‌گیرنده منتقل و در آنجا آنباکس می‌شود تا از نظر هرگونه آسیب یا ضرر بررسی شود. همچنین بارنامه بررسی و سپس برای دریافت در مقصد تحویل نهایی، ارسال می‌شود.

تحویل نهایی

محموله برای حمل و نقل داخلی به مقصد تعیین‌شده در کامیون یا قطار بارگیری می‌شود.

استعلام قیمت حمل و نقل دریایی

انواع حمل و نقل دریایی، بسته به نوع محموله، وزن و حجم آن و همچنین مبدأ و مقصد، نیازمند پرداخت هزینه مشخصی است. این هزینه گاهی اوقات برحسب شرایط مختلفی چون فصل، شرایط سیاسی و غیره تغییر می‌کند. درصورت نیاز به استعلام قیمت و نرخ حمل دریایی، می‌توانید با کارشناسان پورتال مشتریان شرکت دیبا تماس بگیرید. نمایندگی کشتیرانی و خدمات بار هوایی دیبا هوا دریا، متخصص حمل دریایی از چین و سایر کشورها، محموله شما را از ایران به اقصی نقاط دنیا و از اقصی نقاط دنیا به‌صورت هوایی و دریایی به ایران منتقل می‌کند.

سخن پایانی

حمل و نقل دریایی یکی از مطمئن‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش‌های جابه‌جایی بین‌قاره‌ای برای محموله‌های بزرگ است. از جمله رایج‌ترین مرسولاتی که به‌کمک این روش جابه‌جا می‌شوند، محموله‌های بزرگ نفت و پتروشیمی، مواد و سنگ‌های معدنی، محصولات کشاورزی، دام و طیور است. در این روش باربری، از کشتی‌های کانتینری، کشتی‌های باربری عادی، کشتی‌های فله‌بر، تانکرها و بارج‌ها استفاده می‌شود که هریک توانایی حمل حجم مشخصی از محموله‌های فاسدشدنی یا فاسدنشدنی را دارند.

حمل و نقل دریایی، مزایا و معایب مشخصی دارد. از مزایای آن می‌توان به قیمت پایین برای حمل بارهای کلان، آسیب نزدن به محیط زیست، ظرفیت ذخیره‌سازی بالا، امنیت بالا، امکان حمل محموله‌های مایع و مواد شیمیایی خطرناک و هزینه‌های نگهداری پایین معابر دریایی اشاره کرد.

از معایب این روش حمل و نقل نیز می‌توان به طولانی بودن مسیر حرکتی، زمان‌بر و کند بودن ارسال بار، مشخص نبودن زمان دقیق رسیدن مرسوله، انتظار بالا برای حرکت کشتی باربری در مسیرهای تجاری کم رفت و آمد، مشکلات دسترسی به بندر و در برخی موارد کارآمد نبودن برای کالاهای فاسدشدنی اشاره کرد.